Çene ağrısı sıklıkla karşılaşılan ve kişinin yaşam konforunu olumsuz yönde etkileyen faktörlerden biridir. Bazı durumlarda yüzün farklı bölümlerine doğru ilerleyebilen çene ağrısı pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Çene ağrısına bağlı olarak konuşma, çiğneme ve yutma gibi eylemler sırasında güçlükler yaşanması mümkündür. Hafif ya da şiddetli olarak ortaya çıkabilen çene ağrısının tedavi edilebilmesi için öncelikle ağrının altında yatan nedenler belirlenmelidir.
Çene ağrısı yaşayan pek çok kişi, ağrılar nedeniyle günlük yaşantısı önemli ölçüde etkilenmediği için bu durumu önemsemez ve doktora gitme ihtiyacı duymaz. Ancak özellikle şiddetli seyreden ve uzun süren çene ağrılarının kendinden geçmesi mümkün olmayabilir ve tedavi gerekliliği doğabilir.
Çene Ağrısı Neden Olur?
Çene ağrısı nedenleri arasında birçok farklı etkeni saymak mümkündür. Bu nedenlerden her biri farklı özellikte çene ağrısına veya bu ağrılara eşlik eden çeşitli semptomlar yaşanmasına neden olabilir. Çene ağrısının belli başlı nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Çene Eklemi (TME – Temporomandibular Eklem) Hastalıkları
Çene ağrılarının en sık görülen nedeni, TME hastalıklarıdır. TME hastalıkları erkeklere oranla kadınlarda daha fazla yaşanır. Çene eklemi hastalıkları şu şekilde sıralanabilir:
Çene yaralanmaları ve travmalar
Eklem iltihabı gibi çeşitli rahatsızlıklar
Diş gıcırdatma ve sıkma
Çenenin ve dişin yapısına bağlı olarak gelişen bozukluklar
Çenenin çevresinde bulunan kasların iltihaplanması
TME hastalıklarına bağlı olarak görülen belirtilere aşağıda yer verilmiştir:
Ağzı açarken çeneden ses gelmesi
Çenede, kulakta ya da yüzde ağrı ya da sızı hissedilmesi
Tekrar eden ve uzun süreli baş ağrısı yaşanması
Baş dönmesi ve kulak çınlaması
Görme işlevlerinde bozukluk olması
Çiğneme sırasında güçlük yaşanması
Stres
Travma
Çeşitli travmalar nedeniyle çene kemiğinin yapısı bozulabilir, çene kemiği kırılabilir ya da yerinden çıkabilir. Bu tür durumların ardından çene kemiğinde morarma, çürüme, ağrı, şişlik, diş kaybı ve diş kırığı görülebilir.
Diş ve Diş Eti Problemleri
Çene ağrısına neden olabilecek dental rahatsızlıklar aşağıda sıralanmıştır:
Dişte apre gelişmesi ya da diş çürümesi
Dişin çatlaması ya da kırılması
Diş eti çekilmesi gibi çeşitli diş eti hastalıkları
20’lik dişin çıkması süreci
Diş sıkma ya da gıcırdatma alışkanlığı
Diş diziliminde bozukluklar olması
Eklem Problemleri
Bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine zarar vermesine bağlı olarak gelişen otoiümün eklem hastalığı olan romatoid artrit, temporomandibular eklemi tutup çene yapısının zarar görmesine neden olabilir.
Kalp Krizi
Kalp krizinin semptomlarından biri de sol çene altında gelişen ağrılardır. Kalp krizi sırasında kalbe yakın sinirlerden gelen ağrı, vücudun farklı bir bölgesindeymiş hissinin doğmasına neden olabilir. Yansıyan ağrı olarak adlandırılan bu durum, sol çenede ya da alt çenede ortaya çıkabildiği gibi omuz ve kolun iç bölümüne yayılması mümkündür.
Sinüzit
Burundaki ve göz altındaki boşluklar sinüs olarak adlandırılır. Sinüslerin iltihaplanması halinde ise sinüzit hastalığı görülür. Kronik sinüzit hastalığında çenenin üst bölümünde ağrılar meydana gelebilir.
Trigeminal Nevralji
Trigeminal siniri, yüz bölgesinin duuyusunu beyne iletir. Bu sinir üzerine kan damarları tarafından baskı yapıldığında ağrı gelişmesi olağan bir durumdur. MS yani Multipl Skleroz hastalığı da bu tür durumlara neden olabilir. Trigeminal nevralji durumunda gelişen ağrılar genellikle tek taraflı olur. Genellikle üst çene ağrısı şeklinde ortaya çıkan bu durumu hastalar genellikle elektrik çarpması ya da bıçak saplanması olarak tanımlarlar.
Küme Tipi Baş Ağrısı
Ani gelişen ya da belirli bir düzeyde ilerleyen ağrı türlerinden biri olan küme tipi baş ağrısı, hastanın gece uykusundan uyanmasına neden olabilecek kadar şiddetli olabilir. Bu ağrılar genellikle göz ya da şakak bölgesine etki etmekle birlikte çenede ağrı hissedilmesine de yol açabilir.
Çene Ağrısı Nasıl Geçer?
Çene ağrısı tedavisi, ağrının altında yatan nedene yönelik olarak uygulanmalıdır. Ağrıların herhangi bir enfeksiyona bağlı olarak oluştuğu durumlarda antibiyotik ya da antiviral ilaçlar reçete edilebilir. Travma ya da herhangi bir yapısal bozukluk nedeniyle görülen çene ağrısında ameliyat gerekliliği doğabilir. Uyku sırasında diş sıkan ya da diş gıcırdatan kişilerin, gece plağı ya da kas gevşetici ilaç kullanması fayda sağlayabilir.
Sinirsel bozukluklar sonucu meydana gelen çene ağrısı vakalarında, doktor gerekli görürse kapsaisin içerikli topikal merhemlerin kullanılması söz konusu olabilir. Çenede enflamasyon ya da şişlik varsa, doktor steroid içeren kremleri reçete edebilir.
Migren ve gerilim tipi baş ağrısı yaşayan kişiler doktorun gerekli görmesi halinde ağrı kesici kullanabilir ve bu sayede çene ağrılarının önlenmesi mümkün olabilir. Ağrıların diş ya da diş eti hastalıklarından kaynaklı gelişme göstermesi halinde; ağız ve diş bakımına gereken özen göstermek, ayrıca hastalığa yönelik diş tedavilerini vakit geçirmeksizin yaptırmak çok önemlidir.
Çene ağrılarının gelişmesine neden olacak herhangi bir fizyolojik problem olmadığında ise psikolojik etkenleri göz önünde bulundurmak ve bu doğrultuda bir değerlendirme yapmak gerekir. Psikolojik rahatsızlıkların varlığında uzman psikiyatrist desteğinden faydalanılabilir.
