Damak protezleri ağızda hiç diş kalmadığında tercih edilebilecek bir yöntemdir. Alt ve üst çenede kalan kemik dokusu üzerinden destek alarak vakum kuvvetiyle ağızda kalabilen ve akrilikten üretilen protezler, halk arasında damak protez ya da protez damak olarak adlandırılır.
Total, damak diş ya da damak protezi olarak adlandırılan bu protez türü, tüm dişlerin çeşitli nedenlerle kaybedilmesi durumunda kullanılarak hem alt hem üst çeneye oturan protezler olarak tanımlanabilir. Çürük, travma ya da kemik erimesi gibi nedenlerle dişlerin büyük bölümünün kaybedildiği durumlarda tam diş protezleri konforlu ve işlevsel bir seçenek olarak devreye girer. Damak diş ya da damak protezi ile doğal ve estetik bir gülümseme eldde edilebilir.
Damak Protezi Kullanımı
Dişlerini tamamen kaybetmiş, kaza ya da önemli bir hastalık geçiren kişilerde damak protez uygulaması yapılabilir. Bu sayede hastanın yaşadığı çiğneme sorunlarının ortadan kaldırılması ve sağlıklı bir diş yapısının oluşturulması mümkün olabilir.
Diş eti dokusunun taklit edilmesi amacıyla üretilen damak protezi farklı materyaller kullanılarak üretilebilir. Protez tabanlı polimetil metakrilat ya da PMMA olarak adlandırılan akrilik materyal kullanılarak üretilmeleri mümkündür. PMMA yüzeyleri parlatılıp doğal bir görünüm kazanması sağlanabilir. Üst protezler damağı tam olarak kaplarken, alt protezler “U” şeklinde üretilir. Bu sayede ağız içinde dil için yeterli boşluk kalması sağlanabilir.
Diş eti dokusunun üzerine yerleştirilen diş protezi kimi zaman sadece kısmî olarak da hazırlanabilir. Hastadan ölçü alınır ve yalnızca eksik dişlerin yerini alacak şekilde üretim yapılır. Tam diş protezleri ve kısmî protezlerin üretim süreci önemli ölçüde benzerlik gösterir.
Özellikle hareketli protez kullanan, hatta hareketli tam protez kullanan hastalar için protez diş yapıştırma süreci son derece önemlidir. Çiğneme sırasında ortaya çıkabilecek sorunları önlemek için dişlerin düzgün bir şekilde yapıştırılması gerekir.
Çeşitli protez yapıştırıcıların kullanılması yoluyla protez dişler kolayca yapıştırılabilir. Bu aşamada doktorun tavsiye ettiği ürünlerin kullanılması fayda sağlayabilir. Protez dişlerde diş fırçalama süreci de son derece önemlidir. Bu aşamada diş protezleri için en uygun diş macunlarının ve diş fırçalarının kullanımına özen gösterilmelidir.
Damak protez kullanımı son derece pratiktir. Aynı zamanda diş etlerini ve damakları rahatsız etmesi söz konusu olmaz. Özel protez ürünleriyle temizlenmesi ve bakımı da son derece kolay bir şekilde tamamlanabilir.
Uzun süredir dişlerinin büyük bir bölümü olmayan kişiler için işlevsel ve pratik bir çözüm olan damak diş, alt ya da üst damağa kolayca yerleştirilerek tüm yiyecekleri çiğneyip tüketmeye yardımcı olur.
Damak Protez Kimlere Uygulanır?
Damak protez ya da damak diş olarak da bilinen hareketli protezler, çeşitli nedenlerle tüm dişlerini kaybetmiş kişilere uygulanabilen bir diş hekimliği prosedürüdür. Tüm dişlerini kaybeden kişilerin dudakları içe doğru büzüldüğünden kişi olduğundan daha yaşlı görünmeye başlar. Ayrıca bazı seslerin çıkarılması imkânsız hâle geldiğinden konuşma zorlukları yaşanmaya başlayabilir.
En büyük sorun ise çiğneme fonksiyonu tam olarak yerine getirilemediği için kişinin beslenme düzeninde bozulmalar olmasıdır. Tam olarak çiğnenememesi nedeniyle pek çok besinin tüketilmesi zorlaşır. Takılıp çıkarılabilir özelliğe sahip olan damak protez, ağız içi dokulardan destek alacak şekilde tasarlandığı için tüm dişlerin kaybından kaynaklanan fonksiyon ve estetik kaybını gidermesi mümkün olabilir.
Damak Protezi Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Damak protezleri, diş kaybı yaşayan bireyler için işlevsel bir çözümdür. Ancak, protezlerin uzun ömürlü ve konforlu olabilmesi için doğru bakım ve kullanım konusunda gereken özen gösterilmelidir.
Protezlerin hijyenik kalması, ağız sağlığını korumanın temel adımlarından biridir. Protezleri her yemekten sonra temizlemek ve günde en az bir kez yumuşak kıllı bir diş fırçası ile fırçalamak gerekir. Diş macunu yerine yumuşak bir sabun ya da özel protez temizleyiciler kullanılmalıdır. Protezlerinizi temizlerken lavabonun üzerine bir havlu sererek veya su dolu bir kap üzerinde çalışarak düşmelere karşı önlem alabilirsiniz.
Damak protezlerinin doğru kullanımı, onların uzun ömürlü olmasını sağlar. Protezleri her gece çıkartarak su dolu bir kapta bekletmeli ve kurumalarını engellemelisiniz. Protezler suyla temas ettiğinde şekillerini korur. Sıcak suya maruz bırakmaktan ise kaçınmak gerekir. Çünkü sıcak su protezlerin yapısını bozabilir. Ayrıca, protezleri takarken veya çıkartırken dikkatli olmalı ve aşırı güç uygulamaktan kaçınmalısınız.
Protezlerle yemek yerken de dikkatli olmanız gereken bazı hususlar vardır. Başlangıçta yumuşak ve küçük lokmalar şeklinde besinler tercih edilmelidir. Sert ve yapışkan gıdalar protezlerin yerinden oynamasına veya zarar görmesine neden olabilir. Bu tür yiyeceklerden kaçınarak protezlerinizi koruyabilirsiniz. Ayrıca, yemek yerken her iki tarafı da kullanarak dengeli bir çiğneme sağlamaya özen göstermelisiniz.
Düzenli diş hekimi kontrolleri, protezlerinizin uyumunu ve ağız sağlığınızı korumak açısından hayati öneme sahiptir. Protezler zamanla uyumunu kaybedebileceği için yılda en az bir kez diş hekiminizi ziyaret ederek ayar yaptırmanız önerilir. Ayrıca, protez kullanımı sırasında ağzınızda yara veya tahrişler gelişirse vakit kaybetmeden diş hekiminize danışmanız önemlidir.
